Niejeden właściciel lokalu na wynajem boryka się z problemem uciążliwych lub nieuczciwych najemców, którzy nie chcą się wyprowadzić. Aby takiego lokatora zmusić do opuszczenia lokalu, nierzadko konieczne jest złożenie powództwa o eksmisję. Jeśli eksmitowanemu przysługuje prawo do lokalu socjalnego, nieraz trzeba długo czekać na jego przyznanie. Jednak prawo od niedawna przewiduje formy najmu, które są nieco mniej znane, a w takich sytuacjach bardziej skutecznie zabezpieczają prawa wynajmującego.
Najem okazjonalny
Rozwiązanie to funkcjonuje w Polsce od 2010 r. i daje właścicielom nieruchomości większą ochronę niż tradycyjna umowa najmu. Możliwość taka przysługuje właścicielom lokali mieszkalnych, którzy są osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej. Umowa najmu okazjonalnego przewiduje najem na maksymalnie 10 lat, choć okres ten można następnie przedłużyć.
Ważny dla ochrony praw właściciela jest fakt, że do umowy najmu okazjonalnego dołącza się oświadczenie najemcy (w formie aktu notarialnego), że poddaje się on egzekucji i zobowiązuje do opróżnienia lokalu po rozwiązaniu umowy. Oznacza to, że właściciel nie musi już wnosić powództwa o eksmisję. Wystarczy, że uzyska od sądu klauzulę wykonalności wspomnianego aktu notarialnego i zgłosi się z nią do komornika.
Nie ma też konieczności oczekiwania na przyznanie lokalu socjalnego, gdyż w przypadku najmu okazjonalnego lokale takie nie przysługują. Nie obowiązuje też okres ochronny od 1 listopada do 31 marca, w którym nie można eksmitować lokatora (w przypadku zwykłego najmu eksmisja w tym czasie jest możliwa tylko w kilku szczególnych okolicznościach). Jednak nie oznacza to, że najemca wyląduje na bruku, gdyż musi on w umowie, załączniku do niej albo oświadczeniu notarialnym wskazać inny lokal, do którego będzie mógł się przeprowadzić w razie wykonania egzekucji. Przy tym właściciel tegoż lokalu (bądź osoba mająca do niego inny tytuł prawny) musi wyrazić zgodę na jego zamieszkanie.
Jednak pewnym problemem może być znalezienie najemców, którzy spełniają kryteria najmu okazjonalnego, a zatem mają w rezerwie inny lokal, do którego mogą się wyprowadzić w razie eksmisji.
Polecamy także przeczytać strony naszych partnerów biura nieruchomości Poznań oraz biura nieruchomości Gdańsk.
Najem instytucjonalny
Najem instytucjonalny jest nową formą najmu wymienioną w ustawie o Krajowym Zasobie Nieruchomości. Zakłada on podobne rozwiązania do najmu okazjonalnego, lecz wynajmującym może być jedynie podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wynajmu lokali (osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna niebędaca osobą prawną). Do umowy najmu okazjonalnego dołącza się oświadczenie najemcy (akt notarialny), w którym poddaje się on egzekucji i zobowiązuje do opróżnienia lokalu w terminie wskazanym w żądaniu, a także przyjmuje do wiadomości, że w razie konieczności wykonania egzekucji nie przysługuje mu prawo do lokalu socjalnego.
Przepis o najmie instytucjonalnym budzi jednak sporo kontrowersji. Wskazuje się, że otwiera on drogę do tzw. eksmisji na bruk, która od lat nie była możliwa.